رودخانه‌های عظیم و خروشان، پس از پیمودن مسیرهای طولانی، سرانجام به آغوش دریاها می‌رسند. اما آب شیرین رودها با ورود به دریا، به راحتی در آب شور دریا حل نمی‌شود. اگر از بالا به این صحنه نگاه کنید، منظره‌ای خیره‌کننده و تماشایی پیش چشمان شما ظاهر می‌شود: گویی مرزی نامرئی دو دریای شور و شیرین را از هم جدا کرده است. این پدیده برای ملوانان، ماهیگیران و حتی کشاورزان ساحلی نیز منبعی از برکت و فایده به شمار می‌رود.
 

لایه‌بندی آب

تفاوت در چگالی، دما، شوری و غلظت دی‌اکسیدکربن در دریاها باعث می‌شود که آب به لایه‌های مختلف تقسیم شود. این پدیده به نام لایه‌بندی آب شناخته می‌شود.

لایه‌بندی آب زمانی اتفاق می‌افتد که توده‌های آبی با ویژگی‌های متفاوت – مانند شوری (هالوکلاین)، اکسیژن (کموکلاین)، چگالی (پیکنوکلاین)، و دما (ترموکلاین) – تشکیل لایه‌هایی می‌دهند که مانع از مخلوط شدن آب می‌شوند. این لایه‌ها به طور معمول بر اساس چگالی مرتب می‌شوند، به‌طوری که توده‌های آب با کمترین چگالی در بالای لایه‌های چگال‌تر قرار می‌گیرند.(ویکی‌پدیا، لایه‌بندی، ۲۰۱۸)

تفاوت در شوری یکی از عواملی است که باعث جداسازی آب به لایه‌های مختلف می‌شود.
 

آیه قرآن درباره جداسازی آب‌ها

قرآن به‌درستی جداسازی آب دریاها بر اثر تفاوت در شوری را توصیف کرده است:

 وَهُوَ الَّذِی مَرَجَ الْبَحْرَیْنِ هَٰذَا عَذْبٌ فُرَاتٌ وَهَٰذَا مِلْحٌ أُجَاجٌ وَجَعَلَ بَیْنَهُمَا بَرْزَخًا وَحِجْرًا مَحْجُورًا(فاطر:۵۳)

هم‌اوست که دو دریا را به‌هم می‌رساند: این‌یکی شیرین و گواراست و آن‌یکی شور و بدمزه. بینشان انگار دیواری ایجاد می‌کند که تا مدتی مخلوط نمی‌شوند.

در اقیانوس قطب شمال، اقیانوس‌شناسان یک لایه به ضخامت ۱۵۰ متر کشف کرده‌اند که به‌عنوان مانعی بین آب شیرین در بالا و آب شور در پایین عمل می‌کند. این مانع به نام هالوکلاین شناخته می‌شود.
 

هالوکلاین

در اقیانوس‌شناسی، هالوکلاین نوعی کموکلاین است که به دلیل یک شیب قوی عمودی در شوری آب ایجاد می‌شود. از آنجایی که شوری (همراه با دما) بر چگالی آب دریا تأثیر می‌گذارد، می‌تواند در لایه‌بندی عمودی آن نقش داشته باشد. (ویکی‌پدیا، هالوکلاین، ۲۰۱۸(

هالوکلاین لایه‌های آب با شوری متفاوت را از هم جدا می‌کند. این موضوع اخیراً کشف شده است، اما قرآن ۱۴۰۰ سال پیش به این پدیده اشاره کرده است. قرآن دو دریا با شوری متفاوت را توصیف کرده و گفته که مانعی میان آن‌ها وجود دارد. امروزه ما این مانع را به نام هالوکلاین می‌شناسیم.

این موضوع به‌تازگی کشف شده است، اما در قرآن ۱۴۰۰ سال پیش به این پدیده اشاره شده بود. چگونه ممکن است فردی بی‌سواد که ۱۴۰۰ سال پیش زندگی می‌کرده از پدیده لایه‌بندی آب اطلاع داشته باشد؟